Liburutegi Zerbitzua

Liburutegi eskolarrak, informazioan eta ezagutzan oinarritutako gizarte garaikidean arrakastaz moldatzeko oinarrizko informazioa eta ideiak eskaintzen ditu.

Liburutegi eskolarrak ikasleei, bizitza osoan ikasteko eta euren irudimena garatzeko aukera emango dizkieten tresnak eskaintzen dizkie, egunen batean hiritar arduratsuak izateko aukera emanez.

Liburutegi eskolarrak ikasteko, liburuetako eta bestelako baliabideetako zerbitzuak eskaintzen dizkie eskola-komunitateko kide guztiei, pentsamendu kritikoa garatu dezaten, eta edozein euskarritan eta formatutan eskuratutako informazioa modu egokian erabil dezaten.

Liburutegi eskolarrak liburutegi- eta informazio-sare zabalarekin lotuta daude, liburutegi publikoari buruzko UNESCOren Adierazpenaren printzipioen arabera.

Liburutegiko pertsonalak, liburuak eta bestelako informazio-baliabideak erabiltzen laguntzen du, irudimenezkoak zein ezagutzakoak, paperean eta elektronikoak, sarbide zuzenekoak zein urrunekoak. Material horiek testu-liburuak, irakaskuntzako materialak eta metodo pedagogikoak osatzen eta aberasten dituzte.

Liburuzainek eta irakasleek elkarrekin lan egiten dutenean, ikasleek irakurmena eta idazmena, eta problemak askatzeko ahalmena hobetu egiten dutela, eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiekin hobeto lan egiten dutela ikusi da.

Eskola-komunitateko kide guztiek liburutegi eskolarreko zerbitzuak erabiltzeko aukera bera izan behar dute, adina, arraza, sexua, erlijioa, hiritartasuna, hizkuntza eta egoera soziala edo profesionala edozein izanik. Arrazoiren batengatik bertako zerbitzuak eta ohiko materialak erabili ezin dituztenei zerbitzu eta material bereziak eskaini behar zaizkie.

Zerbitzuetara eta bildumetara sarrera, Nazio Batuen Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalean oinarritu beharko da, eta ez du inolako zentsura ideologikorik, politikorik edo erlijiosorik jasango, ez eta presio komertzialik ere.

Liburutegi eskolarra, alfabetizaziorako, hezkuntzarako, informazioaren horniketarako, eta garapen ekonomikorako, sozialerako eta kulturalerako epe luzeko edozein estrategiako oinarrizko osagaia da.

Liburutegi eskolarra tokiko, eskualdeko eta nazioko agintarien erantzukizuna da eta, horrenbestez, legeria eta politika zehatzen babesa behar du.

Liburutegi eskolarrak, prestatutako pertsonalari materialak, teknologiak eta ekipamenduak eskaintzeko finantziazio nahikoa eta erregularra erabili behar du.

Liburutegi eskolarrak doan izan behar du.

Liburutegi eskolarrak oinarrizko laguntza ematen du, liburutegietako eta informazioko tokiko, eskualdeko eta nazioko sareetan.

Liburutegi eskolarrak bere lokalak eta/edo baliabideak bestelako liburutegiekin partekatuko balitu, adibidez liburutegi publiko batekin, liburutegi eskolarraren helburu zehatzak onartu eta babestu egin beharko lirateke.

Liburutegi eskolarra hezkuntza-prozesuaren zatia da.

Ondorengo funtzioak oinarrizkoak dira irakurmena, idazmena eta gaitasun informatiboak eskuratzeko, eta hezkuntza, ikaskuntza eta kultura garatzeko. Funtzio hauek, liburutegi eskolarrak eskaini behar duen oinarrizko zerbitzuen muina dira:

• Irakaskuntza-programen eta zentroaren hezkuntza-proiektuaren helburuak bete daitezen bultzatzea eta laguntzea.
• Haurren artean irakurtzeko, ikasteko eta liburutegiak erabiltzeko ohitura eta nahia sortzea eta sustatzea euren bizitza osoan.
• Ezagutzak eskuratzeko, ulertzeko, irudimena erabiltzeko eta elkar ulertzeko informazioa sortzeko eta erabiltzeko aukerak eskaintzea.
• Ikasleei, edozein euskarritan, formatutan edo bitartekotan informazioa erabiltzeko eta ebaluatzeko gaitasunak erakustea, komunitate horretako komunikazio-moduen sentsibilitatea kontuan hartuta.
• Tokiko, eskualdeko, nazio-mailako eta mundu-mailako baliabideak eskuratzeko aukera ematea, ikasleek mota guztietako ideiak, esperientziak eta iritziak izan ditzaten.
• Kulturaz eta gizarteaz sentsibilizatzeko eta konturatzeko jarduerak antolatzea.
• Zentroko hezkuntza-proiektuaren helburuak betetzeko ikasleekin, irakasleekin, zentroko administrazioarekin eta familiekin lan egitea.
• Demokrazian hiritar arduratsuak eta parte-hartzaileak lortzeko askatasun intelektuala eta informazio osoa eskuratzeko aukera ezinbestekoak direnaren ideia erakustea.
• Hezkuntza-komunitatean eta komunitatetik kanpo, irakurmena, eta liburutegi eskolarraren baliabideak eta zerbitzuak sustatzea.

Funtzio horiek bete ahal izateko, liburutegi eskolarrak politikak eta zerbitzuak ezarri, materialak aukeratu eta eskuratu, informazio-iturri egokietarako sarrera fisikoa eta intelektuala eskaini, baliabide didaktikoak eman eta pertsonal trebatua eduki behar ditu.

Beharrezko pertsonalaren laguntzarekin, liburutegi eskolarraren plangintzaz eta funtzionamenduaz arduratzeko profesional-mailan prestatuta dagoen eskola-ekipoko kide batek hartuko du liburutegiaren ardura. Profesional horrek komunitate eskolarreko kide guztiekin lan egingo du, eta beti ere liburutegi publikoarekin eta beste zentroek erabilitako harremanetan.

Eskolako liburuzainaren zeregina aurrekontuaren, hezkuntza-programen eta zentoaren metodologiaren arabera aldatuko da, hori guztia, ezarritako esparru legalaren eta finantzarioaren barruan. Liburutegi eskolarrean zerbitzu eraginkorrak ezartzeko eta garatzeko eskoletako liburuzainen trebakuntzan oinarrizko zenbait ezagutza-eremu daude: baliabideen, liburutegien eta informazioaren kudeaketa, eta pedagogia.

Sarera gero eta gehiago konektatuta dagoen ingurunean, eskoletako liburuzainek informazioa erabiltzeko teknikak planifikatzeko eta irakasleei zein ikasleei irakasteko gai izan behar dute. Horrenbestez, euren trebakuntza etengabe eguneratu eta hobetu behar dute.

Funtzionamendu eraginkorra eta arduratsua bermatzeko behar diren gauzak:

• Hezkuntza-proiektuaren arabera liburutegiaren helburuak, lehentasunak eta zerbitzuak definituko dituen liburutegi eskolarraren inguruko politika behar da.
• Liburutegi eskolarra, standard profesionalen arabera antolatu eta kudeatu behar da.
• Liburutegi eskolarraren zerbitzuek komunitate eskolarreko kide guztien eskura egon behar dute, eta tokiko komunitatearen testuinguruan lan egin behar dute.
• Irakasleekin, ikastetxeko zuzendaritza-organoekin, bere gain dagoen administrazioarekin, familiekin, beste liburuzainekin eta informazioaren profesionalekin, eta komunitateko elkarte interesgarriekin lankidetza ziurtatu behar da.

Gobernuei, bertako hezkuntza-arduradunen bidez, Adierazpen honetan aipatutako printzipioak ezartzeko aukera emango duten estrategiak, politikak eta programak egin ditzaten eskatzen zaie. Plan hauen barne, Adierazpen hau, liburuzainen eta irakasleen hasierako prestakuntzako eta etengabeko prestakuntzako programetan zabaldu beharko litzateke.